Zgodnie z przepisem art.1 ust.1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 83 ze zm.), który obowiązywał do dnia 16 marca 2015 roku, z żądaniem przekształcenia wystąpić mogły osoby fizyczne i prawne będące w dniu 13 października 2005 roku użytkownikami wieczystymi nieruchomości. Ponadto z żądaniem przekształcenia mogły również wystąpić osoby fizyczne i prawne będące następcami prawnymi tych osób,  jak stanowi art.1 ust.3 ww. ustawy. Jednakże wyrokiem z dnia 10 marca 2015 roku syg. Akt K 29/13 (Dz. U. z 2015 r., poz. 373), sprostowanym postanowieniem  z dnia 25 marca 2015 roku, Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art.1 ust.1 i ust.3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości w zakresie, w jakim przyznaje uprawnienie do przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności osobom fizycznym i prawnym jest niezgodny z art.2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Powyższy wyrok został ogłoszony w Dzienniku Ustaw z dnia 17 marca 2015 roku, zatem z tym dniem art.1 ust.1 i ust.3 ww. ustawy, w zakresie uznanym za niekonstytucyjny, przestał obowiązywać.                      

Zgodnie z treścią orzeczenia kwestia niekonstytucyjności powołanych przepisów obejmuje osoby prawne, z wyjątkiem spółdzielni mieszkaniowych, jak i osoby fizyczne, które uzyskały użytkowanie wieczyste w celu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Obecne przepisy ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości dają możliwość ubiegania się o przekształcenie osobom fizycznym będącym w dniu 13 października 2005 roku użytkownikami wieczystymi nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe lub zabudowanych garażami albo przeznaczonych pod tego rodzaju zabudowę oraz nieruchomości rolnych. W związku z tym stan zagospodarowania nieruchomości i jej przeznaczenie dla potrzeb przekształcenia powinny być rozpatrywane na dzień 13 października 2005 roku.

Użytkownik wieczysty, na rzecz którego zostało przekształcone prawo użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, jest obowiązany do uiszczenia dotychczasowemu właścicielowi opłaty z tytułu tego przekształcenia.

Ponadto na koszty strony związane z przekształceniem prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości składa się między innymi opłata z tytułu przekształcenia, która uzależniona jest od wartości nieruchomości. Wartość nieruchomości szacuje natomiast rzeczoznawca majątkowy wyłoniony w toku postępowania, prowadzonego w trybie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych ( t.j. Dz. U. z 2017 r.,poz. 1579 ze zm.). Rzeczoznawca dokonuje wyceny oraz sporządza operat szacunkowy dla nieruchomości objętej postępowaniem administracyjnym w sprawie przekształcenia. Kosztem strony jest również opłata skarbowa w wysokości 10, 00 zł, gdyż wniosek o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności podlega opłacie skarbowej zgodnie z ustawą z dnia 16 listopada 2006 roku o opłacie skarbowej ( Dz.U. z 2016r., poz. 1827 ze zm. ).

Ograniczenia związane ze zbyciem nieruchomości po uzyskaniu prawa własności dotyczą osób fizycznych, które nabyły prawo użytkowania wieczystego wraz z bonifikatą.

Rozpatrzenie wniosku odbywa się w trybie administracyjnym. Postępowanie kończy się wydaniem przez tut. organ wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, decyzji administracyjnej przekształcającej prawo użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości.